سازمانهای بزرگ و شرکتهای دولتی که منابع مالی آنها توسط دولت تامین میشود برای واگذاری پروژه ها ی در دست اقدام خود موظفند از طریق برگزاری مناقصه با سایر افراد وشرکتها ی پیمانکارو یا مشاور قرارداد منعقد کنند.
بدون شک برگزار کنندگان این مناقصات میبایست قواعد و معیارهایی برای سنجش صلاحیت شرکت کنندگان در این مناقصات در نظر گیرند تا به وسیله آن بتوان اطمینان حاصل کرد متقاضیان شرکت درمناقصه از توانایی مالی ،علمی و سوابق مورد نیاز وکافی برای اجرای پروژه برخوردار باشند .
رتبه بندی شرکتها
مهمترین معیارسنجش صلاحیت شرکتها برای حضور در مناقصات رتبه آنهاست که از جانب معاونت راهبردی نهاد ریاست جمهوری براساس میزان سوابق اجرایی و توانایی فنی و مالی شرکتهای پیمانکارو مشاور به آنها اختصاص داده شده است.
در حقیقت رتبه هر شرکت بیانگر سطح کیفی و کمی ارائه خدمات توسط آن میباشد .
پیش تر در مقاله مربوط به رتبه بندی پیمانکاران در مورد اخذ و ارتقای رتبه ، توضیحاتی ارائه شد که مطالعه آن برای آشنایی با شرایط اخذ رتبه و همچنین پارامترهای تاثیر گزار در رتبه شرکت خالی از لطف نیست .
پرسنل امتیاز آور
مرجع صدور رتبه برای ارزیابی توانایی های فنی و مالی شرکت های متقاضی دریافت رتبه معیارها و پارامترهای خاصی را بررسی و برای هر یک امتیازی را در نظر میگیرد ، مجموع امتیازات کسب شده از این پارامتر ها تعیین کننده رتبه شرکت میباشد .
مهمترین و تاثیرگذار ترین معیار در تعیین رتبه شرکت های پیمانکار یا مشاور، تعداد ، سطح تحصیلات و تجربه عملی واجرایی و همچنین سوابق سنواتی نیروهای فنی و مهندسی و هیأت مدیره یک شرکت است.
بسیاری از شرکتهایی که در صدد اخذ رتبه میباشند، با مشکل کمبود پرسنل امتیاز آور مواجهند.ازین رو تمایل دارند برای اجاره مدرک تحصیلی جهت رتبه بندی اقدام به انعقاد قرارداد با مهندسین واجد شرایط می کنند.
این قرارداد یک قرارداد مدنی و از نوع مشارکت است و برطبق آن مهندسین دارای مدرک تحصیلی مشخص، در ازای دریافت مبلغی توافقی ،مدرک خود را به شرکت پیمانکاری جهت رتبه بندی اجاره می دهد.
شرایط مورد نیاز جهت معرفی پرسنل به عنوان امتیاز آور
مهندسینی که از جانب شرکت به عنوان امتیاز آورمعرفی میشوند میبایست شرایط خاصی داشته باشند و آگاهی از این شرایط در هنگام عقد قرارداد با مهندسین امتیاز آور ضروریست چرا که عدم اطلاع از این شرایط ممکن است مشکلات بسیاری را برای شرکت به وجود آورد .
شرایط الزامی افراد امتیاز آور به طور کلی به شرح زیر است:
1. حداقل دو سوم از اعضای هیئت مدیره شرکت از جمله مدیرعامل باید دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته تحصیلی زمینه و مرتبط با موضوع فعالیت شرکت باشد.
نکته : اعضای علی البدل هیات مدیره درشرکتهای پیمانکاری جزو افراد هیات مدیره امتیاز آور محسوب نمیشوند وامتیازات این افراد باشرایط پرسنل امتیازآور مورد محاسبه قرار میگیرد.
2. به ازائ هررشته و پایه درخواستی پیمانکار ، وجود یک عضو هیات مدیره یا مدیرعامل یا پرسنل امتیازآور با رشته تحصیلی زمینه الزامی میباشد.
3. داشتن کارت پایان خدمت و یا معافیت برای مدیر عامل الزامیست اما استفاده از معافیت تحصیلی به جای کارت معافیت یا پایان خدمت ، صرفا برای اعضای هیات مدیره شرکت به استثنای مدیرعامل بلامانع میباشد ، مشروط بر اینکه :
اولا فرد امتیاز آور تحصیلات خودرا دردوره قانونی مقرر طی نمایند .
ثانیا شرایط و وضعیت وی درشرکت، با سایر ضوابط و مقررات مربوط ازجمله آیین نامه ها و دستورالعملهای تشخیص صلاحیت مغایرتی نداشته باشد.
نکته : چنانچه درطول دوره سربازی برای اعضای امتیاز آور حق بیمه پرداخت شده باشد، این سابقه در صورتی جزو سوابق بیمه ای فرد محسوب می شود که فعالیت وی در طول خدمت ، مرتبط با رشته درخواستی اخذ رتبه باشد .
4. برای اخذ یک رشته پیمانکاری در هر پایه به 2 مهندس امتیاز آور با سابقه بیمه حداقل 3 سال به بالا نیاز است که الزاما حداقل یک نفر از آنها میبایست دارای مدرک تحصیلی در رشته های زمینه باشد .
5. امتیازات اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت بر طبق سابقه کار و حضور آنها به عنوان مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره شرکت طی 15 سال گذشته محاسبه میشود . در صورتی که فعالیت فرد امتیاز آور در 15 سال گذشته با سمت مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره در شرکت متقاضی اخذ رتبه باشد میتوان از امتیازات کسب شده در تمامی شاخه های مورد درخواست استفاده کرد .همچنین در صورتی که فعالیت فرد امتیاز آور طی 15 سال گذشته با سمت مدیرعامل یا اعضای هیئت در شرکتهای دیگری غیر از شرکت متقاضی دریافت رتبه باشد امتیازات وی فقط در یک رشته محاسبه می شود.
نکته : ملاک اثبات فعالیت تمام وقت پرسنل روزنامه رسمی شرکت یا سوابق بیمه فرد میباشد .
6. مدیرعامل و اعضای هیات مدیره شرکتهای پیمانکاری قدیمی (شرکتهایی که درسیستم تیک قدیمی دارند) وبه طور مستمر ازسال 1381 تاکنون مدیرعامل و یا عضو هیات مدیره همان شرکت بوده اند. مشمول شرط دوسوم آیین نامه (حداقل مدرک لیسانس) نمیشوند. این شرط تا زمانی پابرجاست که ترکیب اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل دچار تغییر نشده باشد .
چنانچه به هر دلیل فردی بخواهد به اعضای هیات مدیره اضافه یا از هیئت مدیره خارج شود این شرط برقرار نمیباشد و فرد جدید ملزم به ارائه مدرک تحصیلی لیسانس میباشد .
7. هر فرد تنها میتواند تنها از جانب یک شرکت به عنوان امتیاز آور معرفی شود و آن هم شرکتی است که برای او بیمه پرداخت می کند.در صورتی که فرد در شرکت دیگری فعالیت داشته باشد نمیتواند عضو امتیاز آور محسوب شود. ولی میتوانند بعنوان اعضای هیات مدیره غیر امتیازآور یا سهامدار درسایر شرکتها فعالیت نمایند.
8. سوابق بیمه ای افراد امتیاز آور نسبت به بیمه پرداختی تجمیعی کارگاهها در ۳۶ ماه گذشته محاسبه می شود. پرداخت بدهی دوره های قبلی ، دردوره مذکورتاثیری در امتیازات وی نخواهد داشت.
9. استفاده از بازنشستگان در سمت مدیر عامل واعضای هیئت مدیره به عنوان امتیاز آور بلا مانع است ، شرکتهای متقاضی حداکثر میتوانند نیمی ازافراد امتیازآور (هیات مدیره، مدیرعامل وپرسنل) خودرا ازافراد بازنشسته یا هیات علمی استفاده نمایند.
10. براساس قانون منع مداخله کارکنان دولت مدیرعامل ، اعضای هیئت مدیره و سهامداران شاغل در ارگانهای دولتی تحت هیچ شرایطی نمیتوانند بیش از ۵ درصد سهم در شرکت داشته باشند.
نکته : براساس این قانون ، اعضای هیات علمی دانشگاههای دولتی حق حضور درهیات مدیره ویا فعالیت بعنوان مدیرعامل را در شرکتهای پیمانکاری ندارند. ومیزان حداکثر سهام مجاز آنان نیز بایستی کمتراز 5درصد باشد.
اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد وسایر دانشگاههای غیردولتی منعی جهت حضوردر هیات مدیره ویا سهامدار بالای پنج درصد شدن ندارند. به شرطی که سمت اجرایی دردانشگاه نداشته باشند.
توصیه : مدارک ارائه شده برای افرادی که به عنوان مهندسین امتیاز آور شرکت معرفی می شوند از جانب سازمان مورداستعلام قرار میگیرند و در صورت عدم تایید آن اخذ رتبه با مشکل مواجه خواهد شد .
ازین رو لازم است شرکت قبل ازهر اقدامی در خصوص استخدام یا عقد قرارداد با مهندسینی که قصد معرفی آنها به عنوان پرسنل امتیاز آور را دارد اعتبار مدارک تحصیلی و سوابق کاری و سنواتی آنها را ارزیابی نماید .
در پایان باید اشاره کرد خرید و فروش و اجاره مدرک تحصیلی برای رتبه بندی می تواند شما را در معرض بسیاری از مسئولیت ها و تعهدات حقوقی و مالیاتی قرارداده و ازین طریق و مخاطرات فراوانی برای سازمان شما به همراه داشته باشد ، توصیه میشود پیش از هر اقدامی در این خصوص با مشاورین با تجربه و متخصص در زمینه اخذ رتبه مشورت نمایید .