شخص حقیقی و حقوقی ، احتمالا در گفت وگوهای روزمره با این واژه ها برخورد داشته اید.

در این گفتار قرار است کمی با شخصیت های حقیقی و حقوقی و تفاوت های آنها آشنا شویم.

آشنایی با معنی این عبارات وهمچنین شناخت تفاوت آنها به شما کمک خواهد کرد تا در کاربرد این اصطلاحات در حوزه مسائل حقوقی، مالیاتی، حسابداری و … دچار اشتباه نشوید. از آنجایی که این عبارات بسیار مصطلح هستند و کاربردهای زیادی در انواع مختلف حوزه ها دارند برخی از منابع تعریف صحیحی از آنها ارائه نکرده اند. در این متن قصد داریم با معرفی هر یک از این عبارات، به ذکر تفاوت بین آنها با دقت و صحت لازم بپردازیم تا در صورت استفاده از شخص حقوقی و شخص حقیقی در مسائل مختلف بتوانید آنها را به طور صحیح به کار گیرید.

«شخص» موجودیتی است غالبا انسانی با ویژگی های منحصر به فرد که هویت وی را تشکیل میدهد و وی را از دیگر افراد جامعه متمایز میسازد .

بر اساس علم حقوق، تنها «شخص» است که می تواند دارای حقوق، حمایت ها، امتیازات، تهدات و مسئولیت های حقوقی می باشد. وشخص هم یا حقیقی است یا حقوقی.

اشخاص حقیقی

هرانسان زنده که در یک اجتماع انسانی زندگی میکند از بدو تولد دارای شخصیت و هویت منحصر به فرد است و بدیهی است در جامعه به عنوان یک شخص از حقوقی برخوردار است که دیگر انسانها و جامعه مکلفند این حقوق را محترم شمارند ، حقوقی مانند حق مالکیت، حق انتفاع ( حقوقی که به موجب آن شخص می تواند به واسطه قراردادی از اموالی که به دیگری تعلق دارد بهره مند شود ) ، حق ازدواج و… ، همچنین او نیز در قبال جامعه و دیگران تکالیفی برعهده دارد و موظف است حقوق دیگران را رعایت نماید .

چنین شخصی ازمنظر قانون به عنوان یک شخص حقیقی شناخته میشود و قانون موظف است ازحقوق وی پشتیبانی کند و او را مکلف سازد تا حقوق دیگرافراد جامعه را مراعات نماید .

اشخاص حقیقی برای بهره مندی ازحقوق فردی و حمایت های قانونی در اجتماع نیازمند اسناد و مدارکی دال بر اثبات هویت وجودی خود میباشند .اصلی ترین مدرک هویتی برای هر شخص حقیقی شناسنامه اوست که شامل اطلاعات هویتی گواه بر وجود فرد میباشد .

این اطلاعات شامل نام و نام خانوادگی ، تاریخ و محل تولد ،مشخصات والدین و تابعیت فرد میباشد .این سند در بدو تولد هر شخص برای او صادر وبا مرگ وی باطل میگردد .

شخصیت حقیقی هر فرد محدود به طول عمر اوست بدین معنی که با تولد او آغاز و با مرگ وی پایان میابد ،هرانسانی از بدو تولد تا مادامی که زنده است وحقیقت شخصیت او پا برجاست با عنوان شخص حقیقی شناخته میشود اما مرگ به منزله پایان فعالیت های بشری و تکالیف اجتماعی وی در قبال جامعه و پایان شخصیت حقیقی فرد است . تکلیف اموال و بدهی های وی پس از مرگ از طریق تقسیم ارث و میراث و پرداخت دین مشخص می گردد و اموال ، دیون و تعهدات وی به وارثین منتقل میشود .

اشخاص حقوقی

در یک جامعه علاوه براشخاص حقیقی ، شخصیتهای دیگری نیز فعالیت میکنند که الزاما وجود طبیعی و حقیقی ندارند و وجود آنها فرضی واعتباریست، مانند شرکتها، موسسات ،سازمانها ،گروهها، جمعیتها و …. که ازاجماع دو یاچند شخص حقیقی تشکیل شده اند .

قانون برای حفظ حقوق اشخاص حقیقی که صاحبان و سهامداران این شرکتها وموسسات هستند وهمچنین برای اینکه بتوان حقوق و تکالیفی را برای آن سازمان یا نهاد مشخص در نظر گرفت، آنها را یک شخصیت جداگانه با عنوان حقوقی در نظر گرفته است .

یک شخصیت حقوقی درست مانند اشخاص حقیقی دارای تکالیف ، حقوق و اموالی است که از جانب قانون مورد حمایت قراردارد و به طور کلی شامل تمامی حقوق وتکالیفی است که قانون برای اشخاص حقیقی در نظر گرفته ، مگر حقوق و وظایفی که بر اساس طبیعت انسانی، فقط انسان می تواند دارای آن باشد مانند حق ازدواج و داشتن اولاد

باید در نظر داشت که این حقوق و تکالیف محدود به قانون و اساس نامه شرکت ودر چهارچوب اهدافی است که برای دستیابی به آن به وجود آمده است . برای مثال یک شخص حقوقی که به منظور انجام امور خیریه و غیرانتفاعی تشکیل شده است، نمی تواند مانند یک شرکت تجاری به فعالیت های تجارتی و بازرگانی بپردازد.

همچنین از آنجاکه شخص حقوقی یک شخص انسانی نیست و نمیتواند مستقیما برای خود تصمیم گیری کند و آن تصمیمات را اجرا نماید، تصمیمات شخص حقوقی باید به وسیله ی مقاماتی اتخاذ شوند که یا به موجب قانون یا به موجب اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم را دارند. مثلا در یک شرکت تجاری، مجمع صاحبان سرمایه، هیئت مدیره و مدیرعامل حق دارند برای شرکت تصمیم بگیرند و برای شرکت حق و تکلیف ایجاد کنند. در واقع اشخاص حقوقی چون فاقد اراده هستند، از طریق نمایندگان خود که اشخاص حقیقی هستند، حقوق و تکالیف خود را اعمال و اجرا می کنند.

همانند شخصیت حقیقی که با تولد فرد به وجود می اید شخصیت حقوقی نیز با اجماع موسسین وشکل گیری شراکت آنها به وجود می اید همچنین مدت اعتبار آن محدود به مدت اعتبار شرکت است و با انحلال آن از بین میرود .

اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی شامل : نام مخصوص و منحصر به فرد و مشخصات شرکا وافراد حقیقی شریک در آن ، نحوه شراکت ،سمت و میزان سهم آنهادر شراکت ، آدرس محل اقامت و فعالیت و تابعیت آن میباشد که شرکای شرکت مکلفند این اطلاعات را تحت تشریفات خاص نزد مراجع قانونی مربوطه اظهار و ثبت نموده و به اطلاع عموم برسانند . به این اقدامات اصطلاحا فرایند ثبت شرکت می گویند .

تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی

1. اولین و اساسی ترین تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی ماهیت طبیعی آنهاست ، حقیقت وجودی اشخاص حقیقی به واسطه مشاهده ووجود آنها قابل درک است در حالی که مشاهده و درک طبیعی اشخاص حقوقی غیر ممکن است .

2.وجود شخصیت حقیقی وابسته به تولد انسان است در حالی که شخص حقوقی با اراده موسسین به وجود می آید .

3.حیات و مرگ شخصیت حقیقی وابسته مرگ انسان است اما شخصیت حقوقی به وجود آمده با مرگ اشخاص از بین نرفته و تا مادامی که شرکت وجود دارد به حیات و موجودی خود ادامه خواهد داد.

4. حقوق و تکالیف شخص حقیقی ، براساس حق انسانی وی در نظر گرفته شده در حالی که در مورد اشخاص حقوقی بنا برماهیت غیرانسانیشان چنین تکالیفی صادق نمیباشد . و حقوق آنها محدود به اساس نامه شرکت و درراستای اهداف شرکت است .

5.محل اقامت و اسکان افراد حقیقی منازل مسکونی و محل استقرار شخص حقوقی دفاتر اداری و تجاری است .

شما میتوانید برای مشاوره درخصوص ثبت شرکت با مشاورین ما از طریق تماس تلفنی و واتس اپ در ارتباط باشید .