صدور و ابلاغ اوراق مالیاتی نقشی اساسی در روابط سازمان امور مالیاتی با مودیان مالیاتی دارد. ازین رو آشنایی با ماهیت و تعاریف اوراق مالیاتی از یک سو و آگاهی از مسئولیت های قانونی وشرایط شکلی و ماهوی که قانون برای تنظیم و صدور آنها در نظر گرفته از سوی دیگر برای تنظیم کنندگان و صادرکنندگان آن حائز اهمیت است.
تعریف اوراق مالیاتی
قانون مالیات های مستقیم ایران به ویژه درمواد 203 تا 209 فصل هشتم مکرراً از اوراق مالیاتی، نام برده است
اوراق مالیاتی؛ برگه هایی هستند که در اجرای قانون مالیاتهای مستقیم و دیگر قوانین و در پرونده ی مالیاتی از سوی سازمان امور مالیاتی، برابر ترتیب و شرایطی که در قانون مقرر گردیده است صادر و به مودیان مالیاتی ابلاغ مختص آن موضوع ، نزد سازمان امور مالیاتی، ضبط می گردد و بیانگر تکلیف و حقوق قانونی مودی، مهلت های مقرر قانونی، میزان، دوره و نوع مالیات و جرایم مالیاتی مرتبط با مودیان مالیاتی و زمان صدور و زمان و محل ابلاغ آنهاست.
برای آشنایی با تکالیف مالیاتی پیشنهاد میشود مقالات مرتبط با این موضوعات با عناوین پلمپ دفاتر و ثبت نام کد اقتصادی را مطالعه نمایید.
ویژگی های اوراق مالیاتی
پر واضح است که هرمکاتبه یا برگه ای که از سوی سازمان امور مالیاتی صادر گردد اوراق مالیاتی به شمار نمی رود.
اوراق مالیاتی میبایست به تایید و امضای مسئولین مالیاتی رسیده باشد ،اوراقی که فاقد امضاء مسئولین ذی ربط مالیاتی باشند، از نظر قانونی فاقد اعتبارند .
همچنین برگه ها و اسنادی که مودیان مالیاتی به سازمان امورمالیاتی تسلیم می کنند، مانند اظهارنامه مالیاتی، از نظر قانون مالیاتهای مستقیم اوراق مالیاتی به حساب نمی آیند، کما اینکه ماده 178 قانون مالیاتهای مستقیم حتی اظهارنامه ی مالیاتی را هم ردیف سایر اوراق مودی، دانسته و در مورد آنها از اصطلاح اوراق مالیاتی استفاده نکرده است.
انواع اوراق مالیاتی
برخی از اوراق مالیاتی عبارتند از
برگ تشخیص مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و حقیقی
به جرات میتوان گفت برگ تشخیص مالیات بر درآمد مهمترین اوراق مالیاتی به شمار میرود چرا که این برگه بیانگر نظر سازمان امور مالیاتی در مورد وضعیت مالی و تعهدات مالیاتی مودی می باشد. برابر ماده 237 ق م م ایران سازمان اورق مالیاتی بایستی در صدور برگ تشخیص مالیات نهایت دقت را به کار برد.
موارد زیر میبایست در تنظیم این برگه به دقت رعایت گردد.
- برگ تشخیص مالیات باید بر اساس ماخذ صحیح مالیاتی، صادر شده باشد.
- باید متکی به دلایل و اطلاعات کافی، صادر گردیده باشد.
- باید بیانگر کلیه فعالیت های مودی و درآمدهای حاصل از آن به طور صریح باشد به گونه ای که برای مودی مالیاتی، کاملا روشن باشد که در چه خصوص و به چه میزان برای او مالیات، تعیین شده است.
- برگ تشخیص مالیات باید به امضاء ماموران مالیاتی ذیربط از جمله ممیز مالیاتی مربوطه رسیده باشد.
- نام و مشخصات ماموران مالیاتی ای که برگ تشخیص را امضاء کرده اند باید به طور کامل و همراه با سمت آنان به گونه ای خوانا در برگ تشخیص مالیات ذکر شده باشد.
برگ دعوت به جلسه هیات حل اختلاف مالیاتی
هیات های حل اختلاف مالیاتی جزو مراجع اختصاصی غیر قضایی محسوب شده و مطابق ماده 170 قانون مالیاتهای مستقیم مرجع اصلی حل اختلاف مالیاتی فی مابن مودیان مالیاتی و ادارات امور مالیاتی می باشد.
صورت جلسه تحویل اسناد و مدارک
برگه ای است که که در روز رسیدگی و در زمان دریافت اسناد و مدارک مامور مالیاتی به مودی می دهد.
نکاتی که باید در زمان ارائه اسناد و مدارک به ممیز توجه کردعبارتند از
- بستن صورت مجلس با خط سفید
- دریافت رسید در صورت تحویل اسناد و مدارک
ابلاغیه رای هیات بدوی اختلاف مالیاتی
برگه ای است که در صورت ابلاغ قانونی و عدم اعتراض مودی در مهلت قانونی از سوی هیات حل اختلاف مالیاتی برای مودی صادر می شود
مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف های مالیاتی جز در مواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیش بینی شده، هیات حل اختلاف مالیاتی است.
هر هیات حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح زیر تشکیل خواهد شد:
1- یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور
2- یک نفر قاضی بازنشسته
3- یک نفر نماینده به انتخاب مودی
آراء هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی قطعی و لازم الاجراست
ابلاغیه رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر
اگر ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ رای بر اساس ماده 203 این قانون و تبصره های آن به مودی، از طرف ماموران مالیاتی مربوط یا مودیان مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر احاله خواهد شد. رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر قطعی و لازم الاجراست.
ابلاغیه رای هیات موضوع ماده 216 ق م م
مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرایی مالیات ها قابل مطالبه و وصول می باشد هیات حل اختلاف مالیاتی خواهد بود.
تبصره 1.در مورد مالیات های مستقیم در صورتی که شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت ، به موقع اجرا گذارده شده است هرگاه هیأت حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست ضمن صدور رأی به بطلان اجرائیه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رأی صادر خواهد کرد. رأی صادره از هیأت حل اختلاف قطعی است .
تبصره 2. در مورد مالیات های غیرمستقیم هرگاه شکایت اجرایی از این جهت باشد که مطالبة مالیات قانونی نیست مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود و رأی هیأت مزبور در این باره قطعی و لازم الاجراء است .
در مواردی می توان به این هیات مراجعه کرد که یکی از موارد ماده 212 رعایت نگردیده است یعنی مثلا اداره وصول و اجرا تمامی حقوق یک حقوق بگیر را توصیف نموده است.
اگر حوزه مالیاتی سهوا قبل از قطعی شدن مالیات برگه اجرایی صادر نماید مودی می تواند به این هیات مراجعه و درخواست ابطال برگ اجرایی را ارائه دهد.
برگ تشخیص قطعی مالیات
در صورتیکه مودی مالیاتی ظرف مدت سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات کتبا اعتراض خود را نسبت به آن ابلاغ ننماید و یا در مهلت مقرر به اداره امور مالیاتی مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی شده و برگ تشخیص قطعی مالیات برای وی صادر خواهد شد .
برگ متمم مالیاتی
بر اساس ماده 157 قانون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی در صورت وجود شواهدی دال بر کتمان درآمد مودیان مالیاتی ، تنها مجاز است تا 5 سال قبل از تاریخ جاری پرونده مالیاتی را مورد بررسی قرار دهد. اگر در این مدت 5 ساله شواهدی مبنی بر کتمان درآمد شناسایی گردد ،در صورتیکه برگ تشخیص صادر شده باشد، اداره امور مالیاتی می بایست در قالب برگ تشخیص متمم مالیاتی نسبت به مطالبه مالیات و جرائم مربوطه بر اساس شواهد جدید اقدام نماید.
