تعریف اختراع

اختراع در لغت به معنای آفریدن ، از نو ساختن ، ایجاد کردن ، خلق کردن و … آمده است . و در معنای اصطلاحی بدین گونه تعبیر می شود که ایده و فکر کسی است که راه حل علمی برای یک مشکل مشخص در زمینه تکنولوژی را ارائه می دهد.

پیش تر در مقاله ای با عنوان ثبت اختراع ، توضیحاتی درخصوص ویژگی های اختراع ارائه شد که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود اما به طور خلاصه با توجه به تعاریف قانون ثبت طرح های صنعتی ، اختراعات و علائم تجاری اختراع را میتوان اینگونه تعریف نمود

اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کنند و مشکلی را در یک حرفه ، فن ، فناوری صنعت و مانند آن ها حل می نماید.

اختراع حاصل فکر و اندیشه فرد است ، بدین سان که مخترع در وهله اول کمبود یک وسیله را در صنعت حرفه و … کشف می کند و سپس برای حل مشکل ، دست به اقدام می زند و وسیله ای را خلق می کند که در صنعت ، حرفه و … مورد نظر کاربرد داشته باشد.

نکته ای که قانون بر روی آن تاکید داشته است حل مشکل است . که می توان آن را اینگونه تعبیر کرد که خلق وسیله منظور باید بتواند کاربردی باشد و مشکلی را مرتفع کند و اگر اینگونه نباشد عنوان اختراع صدق نمی کند و دقیقا این مورد فرق بین اختراع و طرح صنعتی است. چرا که در طرح صنعتی کاربردی بودن اهمیتی ندارد و صرف تغییراتی در ظاهر یک کالا آن را به یک طرح صنعتی تبدیل می کند اما در مورد اختراع چنین نیست و حتما بایدکاربردی باشد و حل مشکل کند.

اما مورد دیگری که در قانون به آن اشاره شده است ، این است که وسیله مزبور باید بتواند در صنعت مشکلی را مرتفع کند . واژه صنعت در این ماده به صورت عام به کار رفته است و منحصر به صنعت به صورت صرف نیست بلکه شامل کلیه رشته های صنعتی از جمله بازرگانی ، کشاورزی ،استخراجی و … هم می شود.

پس از اینکه فردی وسیله ای را می سازد و شرایط مندرج در قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری در وسیله وی موجود باشد باید جهت ثبت وسیله مزبور اقدام کند تا بتواند از حقوق انحصاری که در قانون برای او در نظر گرفته شده است استفاده کند. و این امر مستلزم اخذ گواهینامه از اداره مالکیت صنعتی است .

قانون گذار حمایت خود را منوط به اخذ گواهینامه مزبورکرده است .و پس از اخذ گواهینامه مزبور مخترع می تواند از حقوق انحصاری خود بهره مند گردد و دیگران را از ساخت ، استفاده ،عرضه برای فروش،فروش یا واردات و … در مورد کالای خود منع کند .و استفاده از هر کدام از اقدامات بالا با اجازه مخترع امکان پذیر است و این حق را هیچ کس نمی تواند از وی سلب کند.

طبق قانون مدل سازمان جهانی مالکیت معنوی (wipo)اختراع به معنای ایده یک مخترع است که در عمل، راه حلی را برای یک مشکل بخصوص در زمینه تکنولوژی ارائه می دهد.

بنابرتعاریف فوق نکات زیر در مورد اختراع بسیار حائز اهمیت است

• مخترع می تواند یک فرد یا بیشتر باشد.
• صرف ایده، کافی برای احراز عنوان اختراع نمی باشد. بلکه این ایده و فکر باید منجر به ارائه یک راه حل عملی برای حل مشکل فنی خاص باشد.
• ارائه راه حل عملی برای حل یک مشکل خاص در حوزه فناوری برای احراز عنوان اختراع کافی است و عملیاتی کردن آن ضروری نمی باشد..
• راه حل عملی، باید راه حل های ارائه شده توسط اختراعات قبلی را در حوزه مورد نظر بهبود و ارتقاء ببخشد.
• ارائه راه حل عملی باید در زمینه فناوری و تکنولوژی باشد نه غیر آن. زیرا در اختراع قابلیت تحقق فنی و تکنیکی مورد نظر است نه صورت خارجی و چشم انداز شی ء که در قالب طرح های صنعتی قرار می گیرند.

گاها دیده می شود که برخی از واژه های مشابه در کنار اختراع استعمال می شوند و مترادف اختراع قلمداد می گردند ، در حالیکه با کمی بررسی به تفاوت های بارز آن ها پی می بریم.

از جمله این واژه ها می توان به واژه اکتشاف اشاره کرد که در کنار اختراع استعمال می شود. در حقیقت این دو واژه تفاوت اساسی با همدیگر دارند . اختراع از ساخت یک وسیله برای اولین بار سخن می گوید اما اکتشاف از قبل موجود بوده است که در زمان خاصی شناسایی شده است اما اختراع از قبل موجود نبوده است و خلق شده است .

اختراع و طرح های صنعتی هم با هم تفاوت هایی دارند. در هردو چه اختراع و چه طرح صنعتی اگر چه برای اولین بار ساخته می شوند اما کاربردی بودن در اختراع اهمیت دارد و اگر اختراعی کاربردی نباشد قانون از آن حمایت نمی کند در حالیکه در طرح صنعتی چنین موردی اهمیت ندارد و حتی اگر طرحی کاربردی هم نباشد مورد حمایت این قانون قرار می گیرد.

اختراع با نوآوری هم متفاوت است ، در حقیقت می توان چنین گفت که نوآوری ، تجاری کردن موفقیت آمیز یک اختراع برای بازار فروش بهتر و استفاده بهتر از آن است . در حقیقت برای اینکه بتوان یک کالا را بهتر عرضه کرد و بهبود ساخت ، به نوآوری نیاز است.

و اما یکی از مواردی که گاها اشتباه گرفته می شود و جای بحث دارد در مورد حق اختراع و حق مولف است . به عبارت دیگر می توان اینگونه گفت که وقتی فردی وسیله ای را خلق می کند و گواهی ثبت به نام او می خورد فرد دیگری اجازه ندارد که برای همان وسیله گواهی ثبت اخذ کند. اما در حق مولف هرگاه فردی اقدام به نوشتن یک اثر می کند این حق اوست . اگر فرد دیگری بعدها اثری کامل تر ارائه کند ، حق پدیدآورنده اول را نقض نمی کند و حق هردو پابرجاست .و در تفاوت حق اختراع و حق مولفان می توان اینگونه گفت که حق اختراع مفهومی گسترده تر دارد و با منع بیشتری افراد را رو به رو می کند.

ورقه اختراع

گواهینامه اختراع سندی است که اداره مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری آن بهره مند شود.

بنابراین اختراع و ورقه اختراع (گواهینامه اختراع) با یکدیگر متفاوت اند و استعمال آن ها به جای یکدیگر صحیح نمی باشد.

ورقه اختراع در واقع سند یا نوشته ای است که توسط ادارات ملی یا منطقه ای برای اختراعی که دارای شرایط مقرره است اعطا می شود.

ورقه اختراع به مالک آن حق انحصاری می دهد که به موجب آن بتواند دیگران را از ساخت، استفاده، عرضه برای فروش، فروش یا واردات فرآورده یا فرآیند موضوع اختراع منع و یا جلوگیری کند.

بنابراین با توجه به تعریف اختراع و ورقه اختراع می توان گفت که در واقع اختراع، موضوع ورقه اختراع است.

شما میتوانید برای آشنایی بیشتر با مفاهیم مالکیت معنوی و مشاوره درخصوص ثبت طرح های صنعتی ، برند و اختراع با مشاورین گروه آسیا از طریق تماس تلفنی و واتس اپ در ارتباط باشید .