شرکت ها برای دستیابی به اهدافی نظیر تداوم، رشد و توسعه فعالیت ها، حضور بیشتر در بازارهای داخلی و خارجی و دلایل متعدد دیگر، نیازمند تأمین منابع مالی هستند. برای تأمین مالی شرکت ها، روش های متفاوتی وجود دارد که ازمهم ترین آن ها می توان به افزایش سرمایه، دریافت تسهیلات بانکی و انتشار اوراق بدهی اشاره کرد.دراین میان این روش هایی مانند دریافت تسهیلات بانکی و انتشار اوراق بدهی، مبتنی بر استقراض هستند؛ یعنی شرکت ها برای استفاده از این روش ها مجبورند زیر بار بدهی و پرداخت بهره بروند. با توجه به لزوم پرداخت بهره در صورت استقراض، بکارگیری روش هایی مانند افزایش سرمایه که از طریق بازار سهام انجام می شود، هزینه های بنگاه را به شکل چشمگیری کاهش می دهد.

افزایش سرمایه چیست ؟

هر شرکت در بدو تاسیس سرمایه ای را به عنوان آورده اولیه اعلام میکند .اما تمامی شرکتها در مقاطع زمانی مختلف برای ادامه حیات خود و حفظ قدرت رقابتی شان با دیگر شرکت ها نیاز به تامین مالی مجدد دارند. افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکت ها می باشد. شرکت های به منظور حفظ یا افزایش قدرت رقابتی و اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت اقدام به افزایش سرمایه می نمایند. افزایش سرمایه عبارت است افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت است. به عبارت ساده تر، افزایش تعداد سهامی که توسط این شرکت ها منتشر شده و در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد.

پیش تر در مقاله ای با عنوان افزایش سرمایه چیست، توضیحاتی درباره فرایند افزایش سرمایه ارائه شد که مطالعه آن برای آشنایی با تشریفات قانونی افزایش سرمایه خالی از لطف نخواهد بود .

روشهای افزایش سرمایه :

انواع روشهای افزایش سرمایه شرکت براساس محل تامین سرمایه به شرح زیر است

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکت های سهامی می بایست درصدی از سود حاصل از انجام فعالیت های اقتصادی را به صورت سالانه و در حسابی به نام سود انباشته نزد خود نگه دارند. اگر سود انباشته یک شرکت قابل توجه باشد، می تواند به عنوان منبع افزایش سرمایه آن شرکت مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، مبلغ مزبور به نسبت سهم سهامداران بین آنها تقسیم می شود.

به دلیل اینکه در این روش سهامداران بدون پرداخت پول و وارد کردن نقدینگی جدید به شرکت، سود دریافت می کنند، به این نوع سهام، سهام جایزه نیز گفته می شود. لازم به ذکر است که درصد مالکیت سهامداران در این روش تغییر نکرده ولی ارزش سهام آنها کاهش پیدا می کند. به عبارت دیگر، تغییری در دارایی سهامداران رخ نخواهد داد.

مزایای افزایش سرمایه از محل سود انباشته

• یکی از مهم ترین مزایای افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش تعداد سهام است.
• افزایش سرمایه شرکت ازمحل سود بدان معنی است که شرکت طی مدت زمان معینی، از فروش محصولات یا سود غیر عملیاتی، انباشت سود داشته است. سپس، این سود انباشته را تحت عنوان افزایش سرمایه به سهامداران ارائه می دهد. یعنی میتوان از سودده بودن شرکت اطمینان حاصل کرد
• افزایش سرمایه از محل سود انباشته، یک فاکتور بنیادی مهم در تحلیل سهم محسوب می شود.
• از دیگر مزایای افزایش سرمایه از محل سود انباشته این است که طرح های توسعه ای شرکت مانند راه اندازی خط تولید جدید و به تبع آن، افزایش تولید و سود شرکت، تسریع خواهد شد.
• از دیگر مزایای افزایش سرمایه از محل سود انباشته این است که در این روش، سهامدار در ازای دریافت سهام جایزه، ملزم به پرداخت پول نیست.

معایب افزایش سرمایه از محل سود انباشته

• یکی از مهم ترین ریسک های خرید سهام هایی که افزایش سرمایه از سود انباشته دارند، قفل شدن دارایی سهامداران به میزان درصد افزایش سرمایه است. در حقیقت، سهامدار باید به مدت حداقل ۲ ماه به پول خود نیاز نداشته باشد تا بتواند چنین سهمی را خریداری کند.
• از آنجاکه بخشی از دارایی سهامدار در این روش قفل خواهد شد. زمانی که دارایی پس از دو ماه قابل فروش شود، ممکن است بالا رفتن
• عرضه از جانب سهامداران موجب کاهش ارزش هرسهم گردد .

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و وصول مطالبات

در مواقعی که شرکت سهامی عام اندوخته ای نداشته باشد، می تواند به منظور افزایش سرمایه، از آورده نقدی سهامداران استفاده کرده و یا به وصول مطالبات خود از بدهکاران بپردازد. در صورت استفاده از آورده نقدی، شرکت می بایست اوراقی تحت عنوان حق تقدم سهام منتشر کرده و در اختیار سهامداران فعلی خود قرار دهد.

در مهلت پذیره نویسی به مدت ۲ ماه، سهامداران می توانند نسبت به پرداخت مبلغ اسمی سهام خود به میزان ۱۰۰۰ ریال به ازای هر سهم و یا فروش حق تقدم آن سهام اقدام نمایند. لازم به ذکر است که اگر سهامداران هیچ اقدامی در خصوص حق تقدم خود در مهت تعیین شده انجام ندهند، شرکت قادر به فروش آن از طریق عرضه عمومی سهام خواهدبود.

مزایای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

• یکی از مهم ترین مزایای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی این است که سهامداران در کمتر از 2 ماه قادر خواهند بود تا سهام حق تقدم خود را بدون نیاز به پرداخت ارزش اسمی بفروشند.
• یکی دیگر از مزایای افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سودرسانی شرکت در میان مدت و بلندمدت است. زیرا شرکت با آورده نقدی که از سهامداران جذب می کند، بخشی از مشکلات مالی خود را رفع خواهد کرد.
• از دیگر مزایای خرید سهام شرکتی که افزایش سرمایه از محل آورده نقدی خواهد داشت، این است که تزریق نقدینگی به شرکت، منجر به تسریع اجرای طرح های توسعه ای شرکت و در نهایت، منتهی به افزایش تولید و سوددهی شرکت، خواهد شد.

معایب افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

• در این نوع افزایش سرمایه، سهامدار باید برای پرداخت مبلغ اسمی به بانک مراجعه کند و با پرداخت آن، یک روند فرسایشی ۳ الی ۶ ماهه شروع می شود که پس از آن خواهد توانست سهام خود را بفروشد.
• از دیگر معایب این نوع افزایش سرمایه این است که برخی از سهامداران مبلغ اسمی ۱۰۰۰ ریال را واریز نمی کنند. همین امر موجب می شود تا شرکت سهام حق تقدم را برای چندین بار به حراج بگذارد که این خود بر بازه زمانی ۶ ماهه اضافه خواهد شد.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

افزایش سرمایه می تواند از محل تجدید ارزیابی دارایی های شرکت صورت پذیرد. بدین صورت که دارایی های ثابت و مشهود شرکت مانند ملک، ماشین آلات و یا تجهیزات، زمین و … مجدداً ارزیابی قیمت می شوند.

لازم به ذکر است که تنها آن دسته از دارایی ها مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند که بهای تمام شده شان با ارزش فعلی آنها تفاوت زیادی داشته باشد. در این روش نیز پولی وارد شرکت نشده و مجموع دارایی های سهامداران نیز تغییری نخواهد کرد، اما بالا رفتن ارزش دارایی ها بر نسبت های مالی ترازنامه شرکت اثرگذار خواهد بود.

مزایای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی

• یکی از مزایای مهم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، بهبود در صورت های مالی شرکت است. به این صورت که برخی از شرکت ها با فروش املاک خود، می توانند از ضرر خارج شوند و به سود برسند. قطعاً اگر شرکت بتواند روند سودسازی خود را حفظ کند، استقبال خوبی از سهام آن خواهد شد.
• اگر شرکتی تصمیم به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی های خود بگیرد، تمامی املاک و دارایی های آن مجددا توسط کارشناسان برآورد قیمت شده و در نتیجه، ارزش دارایی های آن شرکت بیشتر خواهد شد. این امر کمک می کند که شرکت بتواند اعتبارات بیشتری دریافت کند.

معایب افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی

• در این نوع افزایش سرمایه، نقدینگی توسط سهامداران وارد شرکت نمی شود و شرکت تنها با فروش املاک و دارایی های خود، قادر خواهد بود تا ضررهای خود را جبران کند.
• شرکت : اگر قصد تحلیل بنیادی شرکت ها بر اساس افزایش سرمایه را دارید، این نکته را مدنظر قرار دهید که هیچ اتفاقی در بنیان شرکت نخواهد افتاد و تنها به صورت موقت شرکت از ضرر خارج خواهد شد.
• عیب دیگر این نوع افزایش سرمایه این است که فرایند اجرای آن ممکن است بین ۱ الی ۲ ماه زمان ببرد. در این مدت سهامداران قادر نخواهند بود تا سهام خود را به فروش برسانند.

افزایش سرمایه از محل صرف سهام

اگر سهام یک شرکت از طریق پذیره نویسی و به قیمتی بیش از قیمت اسمی آن (قیمت بازار) به فروش برسد، در این صورت، افزایش سرمایه به روش صرف سهام انجام شده است. لازم به ذکر است که سود حاصل در این روش، ناشی از تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش سهام بوده و می تواند به حساب اندوخته شرکت واریز شده و یا به سهامداران قبلی شرکت پرداخت شود.

در حقیقت، به هنگام افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت های سهامی به جای انتشار سهام با قیمت اسمی، اقدام به پذیره نویسی سهام جدید به قیمت بازار می نمایند. لازم به ذکر است که فروش سهام در این روش می تواند هم با حفظ حق تقدم و هم با سلب حق تقدم صورت بپذیرد.

مزایای افزایش سرمایه به روش صرف سهام

• با توجه به اینکه این شیوه افزایش سرمایه منابع قابل توجهی را در اختیار شرکت قرار می دهد، موجب رشد سودآوری و افزایش EPS شرکت می شود که این امر سبب غنی شدن قیمت سهم و افزایش آن و کاهش ریسک سهم در بازار می گردد.
• مهم ترین مزیت این روش افزایش سرمایه، به کارگیری آن در ساختار مالی شرکت است. شرکت هایی که نیاز به اصلاح ساختار سرمایه دارند و از طرف دیگر نیازمند منابع سنگین مالی برای دستیابی به طرح های توسعه ای خود هستند، این نوع افزایش سرمایه برایشان بسیار کارآمد است.
• افزایش سرمایه از محل صرف سهام، یک منبع مالی باثبات و بدون سررسید معلوم تلقی می شود که شرکت دغدغه بازپرداخت آن را ندارد. درنتیجه، ریسک عدم توان پرداخت بدهی را کاهش داده و سبب افزایش اعتبار شرکت در بازار می شود

معایب افزایش سرمایه از محل صرف سهام

• درصورتی که افزایش سرمایه با منافع سهامدار اصلی شرکت در تعارض باشد، شرکت قادر به انجام افزایش سرمایه به این روش نیست.
• با توجه به لزوم تعهد اشخاص حقیقی یا حقوقی برای خرید سهام پذیره نویسی نشده، ممکن است در برخی موارد هیچ شخصی حاضر به این کار نباشد.

نکته : ممکن است یک شرکت برای افزایش سرمایه، از روش ترکیبی استفاده کند. مثلاً بخشی از افزایش سرمایه خود را از محل سود انباشته و بخش دیگر آن را از طریق آورده نقدی و وصول مطالبات انجام دهد.

تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه

فارغ از روش افزایش سرمایه، تعداد سهام پس از افزایش سرمایه، بیشتر شده و قیمت سهم نیز کاهش پیدا می کند. زیرا تعداد سهام، افزایش یافته و قیمت به تعداد سهم بیشتری تقسیم می شود. اما ارزش دارایی افراد بعد از افزایش سرمایه تغییر نمی کند زیرا به همان میزانِ افزایش سرمایه، بر تعداد سهام سرمایه گذاران قبلی اضافه می شود.

برای مشاوره درخصوص افزایش سرمایه شرکت ، تغییرات و برگزاری انواع مجامع با مشاورین گروه آسیا از طریق تماس تلفنی و واتس اپ در ارتباط باشید .