شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای امور تجارتی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود تشکیل می شود. مسئولیت شریک ضامن شبیه مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی و مسئولیت شریک با مسئولیت محدود شبیه مسئولیت شرکا در شرکت با مسئولیت محدود است.
شرکای شرکت مختلط غیر سهامی
تشکیل شرکت مختلط غیرسهامی نیازمند حداقل یک شریک ضامن و یک شریک با مسئولیت محدود است. حداکثر تعداد شرکای ضامن و با مسئولیت محدود در قانون تعیین نشده است.
مسئولیت شرکا در شرکت مختلط غیر سهامی
به منظور بررسی میزان مسئولیت شرکا در شرکت مختلط غیر سهامی در قبال دیون شرکت باید میان شرکای ضامن و شرکای با مسئولیت محدود قائل به تفکیک شویم. شرکای ضامن در این شرکت در قبال کلیه بدهی ها متضامنا مسئولیت دارند و هر شریک ضامن مسئول پرداخت کل دیون است. در مقابل شریک با مسئولیت محدود تنها به میزان سرمایه خود نسبت به پرداخت بدهی های شرکت مسئول است؛ مگر آن شریک با مسئولیت محدودی که اسم او در اسم شرکت آمده باشد که چنین شریک با مسئولیت محدودی در مقابل طلبکاران در حکم شریک ضامن است.
طلبکاران شرکت مختلط غیر سهامی تنها زمانی حق دارند مطالبات خود را از شرکا مطالبه کنند که شرکت منحل شده باشد و دارایی آن کفاف بدهی های شرکت را ندهد. بنابراین تا پیش از انحلال شرکت، طلبکاران نمی توانند به هیچ یک از شرکای شرکت مراجعه نمایند.
مدیران شرکت مختلط غیر سهامی
اداره شرکت مختلط غیر سهامی به عهده شریک یا شرکای ضامن است و شریک با مسئولیت محدود نه به عنوان شریک حق اداره کردن شرکت را دارد، نه اداره امور شرکت از وظایف اوست.
نحوه تصمیم گیری در شرکت مختلط غیر سهامی
حد نصاب اتخاذ تصمیمات راجع به شرکت مختلط غیر سهامی همان است که توسط شرکا در اساسنامه شرکت مقرر شده است و اگر اساسنامه نسبت به این موضوع ساکت باشد، رای اکثریت شرکا مناط اعتبار است.
انحلال شرکت و تصویب جواز انتقال سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود به غیر نیازمند اتفاق آراء شرکا است.
نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت مختلط غیر سهامی
شریک با مسئولیت محدود تنها در صورتی می تواند سهم الشرکه خود را به شخص ثالثی واگذار کند که تمام شرکا به این امر رضایت دهند. البته تصویب سایر شرکا از شرایط صحت انتقال محسوب نمی شود و انتقال بدون رضایت شرکا باطل نخواهد بود اما منتقل الیه حق دخالت در امور شرکت، نظارت و صورت برداری از حساب های شرکت را نخواهد داشت. اگر شریک با مسئولیت محدود قصد انتقال سهم الشرکه خود به یکی از شرکای شرکت را داشته باشد، نیازی به رضایت سایر شرکا ندارد.
انتقال سهم الشرکه شرکای ضامن در هر صورت موکول به رضایت تمامی شرکا است؛ چه منتقل الیه داخل شرکا باشد چه خارج از شرکا و انتقال سهم الشرکه بدون رضایت کلیه شرکا باطل است.
نحوه تقسیم سود و زیان در شرکت مختلط غیر سهامی
نحوه تقسیم سود و زیان ناشی از فعالیت های شرکت میان شرکا تابع مفاد اساسنامه است و در فرض ساکت بودن اساسنامه، سود و زیان به نسبت سهم الشرکه تقسیم خواهد شد.
نظارت در شرکت مختلط غیر سهامی
هر شریک با مسئولیت محدود حق نظارت در امور شرکت را داشته و می تواند از روی دفاتر و اسناد شرکت برای اطلاع شخص خود راجع به وضعیت مالی شرکت صورت خلاصه ترتیب دهد. هر قراردادی که بین شرکاء برخلاف این ترتیب داده شود از درجه اعتبار ساقط است. در مواد قانونی مربوطه هیچ الزامی جهت تشکیل هیات نظار در شرکت مختلط غیر سهامی پیش بینی نشده است.
انحلال شرکت مختلط غیر سهامی
شرکت مختلط غیر سهامی در موارد ذیل منحل می شود:
- وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده بود انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد؛
- وقتی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد؛
- در صورتی که شرکت ورشکست شود؛
- در صورت تراضی تمام شرکاء؛
- در صورتی که یکی از شرکاء به دلائلی انحلال شرکت را از محکمه تقاضا نماید و محکمه آن دلایل را موجه دانسته و حکم به انحلال بدهد؛
- در صورت فسخ از سوی یکی از شرکا مشروط بر این که حق فسخ در اسناسنامه از شرکا سلب نشده باشد، اعمال این حق از سوی شریک ناشی از قصد اضرار نباشد و قصد فسخ شش ماه پیش از فسخ کتبا به شرکا اعلام شود؛
- در صورت ورشکستگی یکی از شرکای ضامن به شرطی که مدیر تصفیه شریک ورشکسته کتبا تقاضای انحلال شرکت را نموده و از این تقاضا شش ماه گذشته باشد و مدیر تصفیه از این تصمیم منصرف نشده باشد؛
- در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکای ضامن در صورتی که سایر شرکا و قائم مقام متوفی نسبت به بقا شرکت تراضی ننمایند.
شرکت مختلط غیر سهامی نیز مانند سایر شرکتها پس از انجام عملیات تصفیه منحل می شود و طبق قوانین تجارت موظف است انحلال خود را به اداره ثبت شرکت ها ابلاغ و از طریق درج اگهی درروزنامه رسمی کشور به اطلاع عموم برساند.
