به طور کلی شرکتهای پیمانکار می تواند بدون محدویت ،به هر تعداد قرارداد و به هر مبلغ با هر شخص وارد قرارداد شود،اما این موضوع در خصوص شرکت هایی که زیر نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی موفق به کسب صلاحیت پیمانکاری شده اند و قصد شرکت در مناقصات و دریافت پروژه ازاین طریق را دارند متفاوت است.این سازمان با در نظر گرفتن ظرفیتها و توانایی های فنی و مالی پیمانکاران آنها را مجاز به دریافت تعداد محدودی پروژه از طریق شرکت در مناقصه در یک سال میداند .
به میزان پروژه هایی که یک پیمانکار در طول یک سال ، از نظر تعداد و ارزش ریالی مجاز به انجام آن میباشد ، ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران گفته میشود.
شرکتهایی که توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تایید صلاحیت شده اند بسته به پایه و رشته گرید خود ظرفیت محدودی در گرفتن پروژه و عقد قرارداد خواهند داشت.
به عبارتی ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران مشخص می کند ، یک پیمانکار دریک رشته معین با یک گرید مشخص در طی یک سال توانایی انجام چه تعداد پروژه را دارد و مجموع ارزش ریالی این پروژه ها چه مقدار می تواند باشد .
آیین نامه مربوط به ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران از طرف سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، تدوین گردیده واین سازمان هر ساله بخشنامه های مرتبط با ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران را جهت اطلاع مناقصه گزاران و پیمانکاران تدوین و ا ابلاغ مینماید .
پیمانکاران و مناقصه گزاران می توانند از طریق سامانه ساجات یا ساجار از بخشنامه ها و ابلاغیه های جدید سازمان در خصوص ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران آگاه شوند.
ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران بر اساس آخرین بخشنامه ابلاغی از جانب سازمان محاسبه میگردد ومادامی که ابلاغیه جدیدی در سامانه های ساجات یا ساجار درج نشود آخرین ابلاغیه ملاک محاسبه ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران خواهد بود .
شایان ذکر است برگزار کنندگان مناقصات به هنگام ارزیابی مدارک متقاضیان شرکت در مناقصه ،میزان ظرفیت مجازباقی مانده پیمانکاران را بررسی و در صورت داشتن ظرفیت مجاز به میزان لازم ، مجوز شرکت در مناقصه برای متقاضی صادر خواهند کرد.
پارامترهای تعیین کننده مجاز قراردادهای پیمانکاران
به طور کلی 3 عامل مؤثر بر ظرفیت مجاز پیمانکاری وجود دارد:
- رشته پیمانکاری
- گرید یا رتبه پیمانکار
- ضریب متوسط افزایش وزنی
رشته پیمانکاری
یکی از پارامترهای موثر بر تعیین ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران ، رشته پیمانکاری می باشد.
بر این اساس مرجع صدور رتبه به هر یک از رشته هایی پیمانکاری ضریبی با عنوان ضریب حداکثر مبلغ و ظرفیت نسبت داده است .
رشته نفت و گازضریب ۱۵
رشته ابنیه و ساختمانضریب 10
رشته آبضریب 15
رشته راه و ترابریضریب 15
رشته صنعت و معدنضریب 15
رشته نیروضریب 15
رشته تاسیسات و تجهیزاتضریب 7
رشته کاوش های زمینیضریب 4
رشته ارتباطاتضریب 7
رشته کشاورزیضریب 4
رشته مرمت آثار باستانیضریب 4
رتبه پیمانکار
پارامترتعیین کننده بعدی در محاسبه ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران ، رتبه پیمانکاری است.
رتبه پیمانکاری به منظور احراز صلاحیت پیمانکارانی که قصد شرکت در پروژه هایی با شرایط زیر را دارند صادر میگردد :
- پروژه هایی که تمام و یا بخشی از منابع مالی آن ها از طریق بودجه عمومی دولت تأمین می شود.
- پروژه هایی که اجرای آن ها در داخل یا خارج از کشور باشد.
- پروژه هایی که تأمین مالی آن ها نیازمند تضمین و یا تسهیلات دولتی باشد.
مرجع صدور رتبه پس از بررسی صلاحیت پیمانکاران متقاضی دریافت گواهینامه صلاحیت پیمانکاری آنها را در 5 پایه رتبه بندی میکند .
پایه 1 بالا ترین رتبه و پایه 5 پایین ترین رتبه میباشد .
بدیهی است هر چقدر پیمانکار رتبه بالاتری کسب کرده باشد ، توانایی و ظرفیت بیشتری برای انجام پروژه خواهد داشت .
بر این اساس سازمان به هر یک از پایه ها ضریبی نسبت داده است . پایه 1 بیشترین ضریب و پایه 5 کمترین ضریب را در محاسبات خواهد داشت.
ضریب متوسط افزایش وزنی
ضریب متوسط افزایش وزنی که سومین پارامتر تعیین کننده مجاز قراردادهای پیمانکاران است هرساله پس از ابلاغ شاخص های تعدیل توسط سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری محاسبه و ابلاغ میگردد.
چند نکته مهم :
- شاخصهای تشخیص صلاحیت پیمانکاران برای ۱۱ رشته آب، نفت و گاز، صنعت و معدن، ابنیه و ساختمان، راه و ترابری، نیرو، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات، کشاورزی، کاوشهای زمینی و مرمت آثار باستانی در ۵ رتبه یک، دو، سه، چهار و پنج توسط دفتر امور مشاوران و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه یعنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق اعلام و ابلاغ میشود.
- حداقل مبلغ کار شاخص به میلیون ریال، حداقل امتیاز کارهای انجام شده، ضریب حداکثر مبلغ و ظرفیت هر رشته جهت ارزشیابی صلاحیت پیمانکاران واجد شرایط که خواهان اخذ گواهی نامه صلاحیت پیمانکاری هستند ارائه شده است.
- دریافت گواهی نامه صلاحیت پیمانکاری در رشته های آب، نفت و گاز، صنعت و معدن، ابنیه و ساختمان، راه و ترابری، نیرو، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات، کشاورزی، کاوشهای زمینی و مرمت آثار باستانی در ۵ رتبه یک، دو، سه، چهار و پنج برای شرکت در تمامی مناقصه های دولتی چه عمومی و چه محدود الزامی است و بدون وجود ثبت شرکت در این نوع مناقصه ها امکان پذیر نخواهد بود. بنابراین پیمانکارانی که خواهان اخذ این گواهی نامه هستند باید در سامانه ساجات ثبت نام نمایند و از این طریق درخواست خود را مبنی بر اخذ گواهی نامه صلاحیت پیمانکاری اعلام کنند.
