علاوه بر شرکت های تجاری تشکیلات حقوقی دیگری با نام موسسه غیرتجاری وجود دارد که موضوع فعالیت آن امور تجاری نیست و جهت انجام اموری که جنبه غیرتجاری دارد تشکیل می شود. تفاوت اصلی شرکت های تجارتی با موسسات غیرتجاری در نوع فعالیت و اهداف آنهاست، موسسه غیرتجاری تشکیلاتی است که برای مقاصد غیرتجاری از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آنها تشکیل می شود.

فعالیتهای غیرتجاری این موسسات ممکن است شامل فعالیتهای اقتصادی و غیراقتصادی باشد. یعنی موسسه غیرتجاری می تواند با هدف کسب سود و تقسیم آن بین اعضاء خود تشکیل شود.

پیش تر در مقاله ای با عنوان موسسات غیر تجاری ، توضیحاتی درخصوص انواع ویژگی های این موسسات ارائه شد که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود .

معافیت مالیاتی موسسات غیرتجاری

استناد به غیر تجاری بودن فعالیت موسسات غیرتجاری ممکن است این باورغلط را بوجود آورد که همه موسسات غیر تجاری از پرداخت مالیات، معاف هستند و یا اینکه میزان مالیات آنها متفاوت با مالیات دیگر اشخاص می باشد.

طبق قوانین مالیاتی کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی، مکلف به پرداخت مالیات می باشند و موارد محدود معافیت از پرداخت مالیات ، صرفاً به موجب قانون تعیین میگردد.

بدین ترتیب؛ موسسات غیر تجاری نیز اساساً مکلف به پرداخت مالیات هستند مگر آنکه به موجب قانون، به طور کلی یا جزئی از پرداخت مالیات ،معاف شده باشند.

بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم، «جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیرمعاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای هستند، مشمول مالیات به نرخ ۲۵% خواهند بود.» این قانون برای موسسه غیرتجاری نیز صادق است، اما دو تبصره بسیار مهم در ادامۀ همین ماده قانونی تکلیف مالیات موسسات غیرتجاری را به صورت دقیق مشخص می کند.

• تبصره ۱ ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم، «در مورد اشخاص حقیقی غیر تجاری که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده اند، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند، از مأخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها، مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود.» در واقع، فعالیت های غیرانتفاعی موسسات معاف از مالیات هستند اما فعالیت های انتفاعی آنها همانند دیگر اشخاص حقوقی محاسبه خواهد شد.
• تبصره ۲ ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم، «اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران به استثنای مشمولان تبصره ۵ ماده ۱۰۹ و ماده ۱۱۳ این قانون از مأخذ کل درآمد مشمول مالیاتی که از بهره برداری سرمایه در ایران یا از فعالیت هایی که مستقیماً یا به وسیله نمایندگی از قبیل شعبه، نماینده، کارگزار و امثال آن در ایران انجام می دهند یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود، انتقال دانش فنی، دادن تعلیمات، کمک های فنی یا واگذاری فیلم های سینمایی از ایران تحصیل می کنند به نرخ مذکور در این ماده مشمول مالیات خواهند بود. نمایندگان اشخاص و موسسات مذکور در ایران نسبت به درآمدهایی که به هر عنوان به حساب خود تحصیل می کنند طبق مقررات مربوط به این قانون مشمول مالیات هستند.» در واقع، موسسه های غیر تجاری خارجی فعال در ایران به جز موارد استثنا مشمول معافیت های مالیات موسسات غیرتجاری در ایران نمی شوند.

تکالیف مالیاتی مؤسسات غیرتجاری

1- اولین وظیفه مالیاتی مؤسسات غیرتجاری، ارائه اظهارنامه مالیاتی است.

بر اساس ماده 110 قانون مالیات مستقیم، مؤسسات غیر تجاری موظفند تا چهار ماه پس از پایان سال مالی اظهارنامه، حساب سود و زیان همراه با اسناد و دفاتر و مدارک را به سازمان امور مالیاتی برای تعیین مالیات ارائه دهند.

2- پرداخت حق تمبر: مؤسسات غیرتجاری موظف هستند هنگام ثبت شرکت، مالیات حق تمبر را به میزان دو در هزار پرداخت نمایند.

3- ارائه لیست حقوق بگیران: مؤسسات غیر تجاری موظفند لیست حقوق دریافتی کارکنان موسسه را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

4- پلمپ دفتر قانونی: یکی تکالیف مالیاتی مؤسسات غیر تجاری، پلمپ دفاتر قانونی قبل از شروع سال مالی است.

در صورت عدم پلمپ ، سازمان امور مالیاتی دفاتر قانونی آنها را نخواهد پذیرفت.

برای آگاهی در خصوص تکالیف مالیاتی پیشنهاد میشود مقالات مرتبط با این موضوعات با عناوین پلمپ دفاتر و ثبت نام کد اقتصادی را مطالعه نمایید.

محاسبه مالیات موسسات غیرتجاری

همانطور که گفته شد مؤسسات غیرتجاری که فعالیت انتفاعی دارند مشمول پرداخت مالیات می باشند. میزان مالیات پرداختی در ماده 105 قانون مالیات مستقیم با نرخ 25 %محاسبه می شود. مؤسسات غیرتجاری که فعالیت انتفاعی دارند مکلفند مالیات این بخش از فعالیتهای خود را پرداخت نمایند.

پرداخت مالیات یک از مهم ترین فعالیت های مالی در هر کسب و کار و شرکت است ، ازآنجا که قوانین مالیاتی جزئیات و پیچیدگی های بسیار زیادی را به همراه دارد ، پیشنهاد میشود پیش از هر اقدامی در این خصوص برای جلوگیری از گونه اشتباه و پیامد های آن، از کارشناسان و حسابداران خبره مشاوره بگیرید .

برای مشاوره مالیاتی وهمچنین ، انجام تکالیف مالیاتی مانند تنظیم اظهارنامه های مالیاتی ، پلمپ دفاتر و ثبت نام کد اقتصادی وثبت نام ارزش افزوده با مشاورین گروه آسیا از طریق تماس تلفنی و واتس اپ در ارتباط باشید .